SPIJKENISSE – Een verslag van Jan Bontje over de afgelopen zondag gehouden LiteRAR en Muziek in Galerie Regio Art Rijnmond aan het Noordeinde in Spijkenisse. “Sneeuw. Dat was zowat het enige wat ik zag toen ik op mijn stalen ros naar het Noordeinde reed. Een valpartij – die wonderwel goed afliep – had bijna het einde betekend van mijn fiets- en loopbaan als presentator…”
“Het oude Gemeentehuis uit 1886, waarin onder meer de galerie van RAR is gevestigd waar LiteRAR en Muziek wordt gehouden, paste qua kleur aardig bij de door de weergoden gewitte straat…
Koos Verkerk, de voorzitter van RAR, was verhinderd, zodat Willem de Kooserie hield waarmee traditiegetrouw LiteRAR en Muziek wordt geopend. Ondanks het weer waren er toch nog ongeveer twintig mensen in de aangenaam verwarmde ruimte.
Ben Kool is singer-songwriter en bracht enkele van zijn eigen, Engelstalige, liedjes, die vaak over (de?) liefde gaan. Hoewel het in de middag was, zong hij o.a. ‘Round Midnight’ en terwijl koning vorst het Noordeinde al maar witter waste, liet hij de zon hartverwarmend schijnen met ‘… the sun is burning…’ en ‘… sunny souvenir…’, zodat iedereen de kou al gauw vergeten was.
Jan Bontje, die alle middagen presenteert, hield een praatje over Jan Campert, de op 15 augustus 1902 in Spijkenisse geboren journalist, dichter en verzetsstrijder die dit jaar (2013) 70 jaar geleden – om precies te zijn op 12 januari 1943 – in het concentratiekamp Neuengamme overleed. Jan vond dat er nu even tijd moest zijn voor een ernstige noot, onder het motto ‘To everything there is a season’ van Pete Seeger (die dat motto overigens aan de bijbel ontleende). Jan las de ‘Ballade der verbrande boeken’ die Campert schreef naar aanleiding van de boekverbrandingen in Hitler-Duitsland in 1933, toen het Beest aan de macht was gekomen. Daarna las hij het aangrijpende “Lied ‘De Achttien Dooden’”, dat Campert schreef naar aanleiding van de executie (staatsmoord) op 18 verzetsstrijders (15 Geuzen en drie Februaristakers) op de Waalsdorpervlakte op 13 maart 1941. Tot slot las Bontje zijn eigen gedicht ‘Jan Campert’.
Marlies Verhelst, door Jan Bontje aangekondigd met ‘alles wat de taal behelst is verenigd in Marlies Verhelst’ omdat zij lerares Nederlands is en zowel proza als poëzie schrijft, las twee gedichten voor uit eigen werk. Ook vertelde ze dat ze een fictie boek had geschreven over Willem Drees, bij de ouderen bekend als Vadertje Drees omdat hij de AOW invoerde. Marlies Verhelst is op de volgende LiteRAR en Muziek (de 9de, op 17 februari 2013) ook weer present, maar dan met proza.
De pauze werd zoals altijd gebruikt om bij te praten, nader kennis te maken, het netwerk uit te breiden, wat te drinken, de expositie (dit keer van schoolkinderen tot 14 jaar) te bekijken -kortom: hij was voor het publiek weer te snel om, terwijl de presentator al weer stond te popelen om te beginnen.
Jan Bontje kondigde een zeskoppige groep aan, Agua Morna, die ongeveer 25 minuten de ruimte van RAR volledig vulde met aanstekelijke wereldmuziek en fado. Landen en streken die muzikaal de revue passeerden waren Portugal, de VS, Noord-Afrika, Griekenland (met tzigane muziek) en de Caraïben. Muziek en poëzie, kunst en cultuur, kennen en erkennen geen grenzen! Spijkenisse was voor heel even het middelpunt van de wereld(-muziek). Het publiek eiste zelfs een toegift en een volgend optreden van deze uit drie vrouwen en drie mannen bestaande groep was na afloop dan ook snel geregeld.
Helaas was columnist Simon Korving verhinderd wegens sneeuw in Frankrijk en moest troubadour Willem verstek laten gaan vanwege zijn door de winter ontstemde stem. Toch kwam dichter (en beeldend kunstenaar) Niels Snoek niet eerder dan gepland aan de beurt, want het optreden van in het bijzonder Agua Morna was gelukkig wat uitgelopen. Niels Snoek las prachtige gedichten voor uit eigen werk, poëzie die ‘van duisternis naar licht’ ging en daardoor heel draaglijk was.
Zo naderde alweer het eind van de middag, maar niet voordat het duo Daniël Dee en Harmen Pothof – dichter en begeleidend gitarist – een mooi voorproefje gaven van hun nieuwe programma. Zoals Jan het omschreef: they made my Dee. Daniel’s gedichten hebben een bloedserieuze basis waar een licht verteerbaar humoristisch-ironisch sausje over is gegoten, zodat de eventuele niet al te oplettende toehoorder al gauw op het verkeerde been wordt gezet. Zo las hij een gedicht over eten, waarvan je hongerig naar taal en poëzie werd. Het gedicht ‘Mier’ ging over het onderbuikgevoel dat ons land in zijn greep lijkt te houden, maar was doorspekt met bijna erasmiaanse spot en humor, zodat zélfs ‘niemand buiten de zaal’ (om Heer Bommel te parafraseren: als u begrijpt wie ik bedoel) er kwaad op kan worden… Zwarte humor met af en toe ironie en zelfs een kwinkslag…
Zo eindigde deze 8ste LiteRAR en Muziek en spoedden dichters, muzikanten en publiek vanaf het steeds witter en gladder wordende Noordeinde zich weer huiswaarts.”
Op janbontje.wordpress.com staat het complete verslag, met foto’s, van Jan Bontje.