ZWARTEWAAL – In de maanden juni, juli en augustus is de Martinuskerk te Zwartewaal, gelegen aan de Schoolstraat 5, iedere vrijdagmiddag van 13.30 tot 15.30 uur geopend voor belangstellenden. Een van de vrijwilligers kan u dan meer over de kerk vertellen. Een meditatief moment in stilte is mogelijk in het stiltecentrum. De gemeente Brielle gebruikt deze kerk ook voor burgerlijke huwelijken. Kom gerust even langs, u bent van harte welkom.
Martinuskerk te Zwartewaal
De eerste overleveringen uit deze omgeving gaan terug tot circa 1180. De ringpolder in Swartewael kwam tot stand. Het dorp groeide verder uit, totdat het zo groot was dat er een echte, houten kerk gebouwd kon worden. Swartewael lag aan de rivier de Hollemare. De inwoners leefden van de visserij. Het houten kerkgebouw was ongeveer vier meter breed. De naam van de kerk is gewijd aan St. Martinus. Dit is de beschermheilige van de vissers en reizigers. Rond 1330 werd begonnen om het bestaande houten kerkje te verbouwen en te vergroten. Voor het kerkje werd een uit vijf traveeën bestaand schip gebouwd, met een voor- en een achterdeur. Hierbij werden bakstenen gebruikt. Aan de maat van de bakstenen kan men zien dat de bouw rond 1330 begonnen is. Het werd een eenvoudige, eenbeukige kerk. Deze stijl noemt men kunstgotiek, bescheiden van vorm en passend in het beeld van Zwartewaal. Vanaf 1600 is men begonnen met de bouw van de toren. Deze is inpandig gebouwd.
In de kerk liggen diverse grafzerken, waarvan de oudste is van 1570. In 1572 is Brielle bevrijd van Alva en kwam ook Zwartewaal bij de streek van Oranje en onder het reformatorisch denken en werd een eerste predikant voor Zwartewaal benoemd. In 1597 is de huidige vorm van de kerk gereed gekomen.
Het orgel is een Bakker en Timmenga orgel. Dit is een bekende orgelbouwer uit Leeuwarden (Friesland). Rond 1900 hebben de Dames Hofkes opdracht gegeven tot de bouw van het orgel. Deze dames kwamen oorspronkelijk uit Twente en waren de laatste ambachtsvrouwen van Zwartewaal. Omdat het orgel nu meer dan honderd jaar oud is en het nog in zeer goed staat verkeerd, is het benoemd tot een Rijksmonument.